ดูแลผิวหน้าลูกวัยรุ่น ให้สวยใสไร้สิว
เด็ก ๆ สมัยนี้โตเป็นสาวกันเร็วค่ะ คุณแม่ของน้องนิชา สาวน้อยที่อายุย่างเข้า 12 ปี เข้ามาปรึกษาคุณหมอ เพราะกลัวว่าลูกสาวจะเป็นสิวเยอะเหมือนน้องนิธิพี่ชาย คุณแม่ของน้องนิชาเป็นคุณแม่ที่มีการเตรียมความพร้อมดีมากเลยนะคะ ถ้าเราเข้าใจสาเหตุของการเกิดสิวในวัยรุ่น ก็จะทำให้การดูแลรักษาได้ผลดีขึ้นค่ะ
โดยปกติเด็กผู้หญิงจะเริ่มเป็นสิวในวัยรุ่นนั้นเร็วกว่า โดยเริ่มเป็นในช่วงอายุ 14 – 15 ปี ส่วนเด็กผู้ชายจะเริ่มเป็นตอนอายุ 16 – 17 ปี ซึ่งส่วนใหญ่จะเป็นสิวที่ไม่รุนแรง มีเพียงแค่ร้อยละ 15 เท่านั้นที่เป็นสิวรุนแรงค่ะ ทั้งนี้สิวในเด็กผู้ชายจะมีอาการรุนแรงกว่าเนื่องจากผู้ชายสร้าง sebum ได้มากกว่าผู้หญิง หรือพูดให้เข้าใจง่าย ๆ ก็คือ ผู้ชายผิวมันกว่าผู้หญิงค่ะ
ร้อยละ 80 ของเด็กที่เป็นสิวจะมีดีขึ้นเมื่อประมาณอายุ 22 – 23 ปี ช่วงตอนกำลังจะรับปริญญาก็จะหน้าสวยพอดีเลยค่ะ มีส่วนน้อยไม่ถึงร้อยละ 5 ที่พบว่าเป็นสิวจนเข้าวัยผู้ใหญ่ จากสถิติในคลินิกและโรงพยาบาล เมื่ออายุ 40 ปีจะพบการเกิดสิวเพียงร้อยละ 1 ในเพศชาย และร้อยละ 5 ในเพศหญิงเท่านั้นค่ะ
สาเหตุของการเกิดสิว
สิวเกิดจากความผิดปกติของต่อมไขมัน ซึ่งมีมากบริเวณใบหน้า หน้าอก และหลัง กลไกการเกิดสิวประกอบด้วย 4 ขั้นตอน คือ
ต่อมไขมัน (sebaceous gland) เมื่อเด็ก ๆ เริ่มเข้าสู่วัยรุ่น ฮอร์โมนแอนโดรเจนที่เพิ่มขึ้นจะไปกระตุ้นให้ต่อมไขมันให้มีขนาดใหญ่ขึ้น ทำให้มีการสร้างไขมัน (sebum) เพิ่มขึ้น
ความผิดปกติของ follicular keratinization เยื่อบุของท่อขุมขนจะมีการเปลี่ยนแปลงและเพิ่มจำนวนขึ้นอย่างรวดเร็ว ทำให้ไม่สามารถหลุดออกไปได้ เกิดการอุดตันบริเวณทางออกของท่อขุมขน ถ้าการอุดตันมีทางเปิดสู่ผิวหนังภายนอกได้ ก็จะเป็นสิวหัวเปิด แต่ถ้ารูเปิดของท่อไขมันเล็กมาก เรียกว่า สิวหัวปิด
แบคทีเรีย Propionibacterium acnes ซึ่งอาศัยอยู่ในท่อขุมขนเพิ่มขึ้นจากฮอร์โมนแอนโดรเจน ที่มีปริมาณเพิ่มขึ้นเมื่อเข้าสู่วัยรุ่น
การเกิดปฎิกริยาอักเสบ (inflammation) สิวอักเสบ ถ้าการอักเสบอยู่ส่วนต้นของผิวหนัง ก็จะเห็นเป็นตุ่มแดงหรือตุ่มหนอง แต่ถ้าอยู่ลึกลงไปจะเห็นเป็นก้อนบวมหรือถุงสิว
การรักษาสิวในเด็กวัยรุ่น
ส่วนใหญ่ คุณหมอจะแบ่งลักษณะต่าง ๆ ของสิว เพื่อที่จะบอกความรุนแรงของสิวเพื่อการรักษาและติดตามผลของการรักษา โดยแบ่งสิวได้เป็น 2 กลุ่ม คือ สิวไม่อักเสบ และสิวอักเสบค่ะ การรักษาสิวในเด็กวัยรุ่น ขึ้นอยู่กับ ความรุนแรง ชนิดของสิว ลักษณะแผลเป็นของสิว และที่สำคัญที่สุดคือ ผลกระทบต่อจิตใจ เพราะการรักษาสิวเป็นการรักษาที่ต่อเนื่อง เพราะว่าสิวเป็นการเปลี่ยนแปลงตามธรรมชาติที่เกิดขึ้นเมื่อเป็นวัยรุ่น ส่วนใหญ่อาการจะดีขึ้นก่อนเข้าสู่เบญจเพส สิ่งที่เด็ก ๆ และผู้ปกครองควรทราบ คือ สิวไม่ได้เกิดจากความสกปรก การล้างหน้าบ่อย ๆ ด้วยสบู่อาบน้ำทั่วไปที่เป็นด่างจะยิ่งทำให้ผิวเกิดการระคายเคือง ผิวแห้ง และเกิดการอักเสบเพิ่มขึ้น ควรล้างด้วยสบู่ที่มี pH เป็นกลางประมาณ 5.5ซึ่งใกล้เคียงกับผิวหนัง ในรายที่เป็นสิวไม่มากให้ใช้ยาทา ส่วนยารับประทานใช้ร่วมกับยาทาในรายที่เป็นสิวรุนแรง โดยอาจรักษาร่วมกับการรักษาด้วยวิธีอื่น ๆ และควรอยู่ในความดูแลของแพทย์ผิวหนัง รอยหลังจากการเป็นสิว มีทั้งรอยสีน้ำตาลดำ ซึ่งพบได้บ่อยในคนผิวคล้ำและจะปรากฏให้เห็นนานหลายเดือนกว่าจะจางไป ส่วนรอยแผลเป็นชนิดนูนและรอยแผลเป็นชนิดบุ๋มมักพบในเด็กที่เป็นสิวรุนแรงค่ะ
การรับประทานช็อกโกแลต ไม่ได้ทำให้สิวเห่อขึ้นนะคะ แต่ความเครียด เช่น ช่วงใกล้สอบ อาจทำให้สิวเห่อได้ ในเด็กผู้หญิงอาจมีสิวก่อนมีประจำเดือน เนื่องจากฮอร์โมนโปรเจสเตอโรนที่เพิ่มขึ้นค่ะ
การรักษาสิวจำเป็นต้องอาศัยเวลาและรักษาอย่างต่อเนื่อง อาการจะดีขึ้นหลังใช้ยานาน 6 – 8 สัปดาห์ แต่ถ้าหยุดยาเร็วเกินไป อาจทำให้สิวเห่อขึ้นมาใหม่ได้ ควรต้องรักษาต่อ และอยู่ในความดูแลของคุณหมอจนพ้นวัยเป็นสิวนะคะ.
