First Aid for Venomous Animal Bites and Stings(การปฐมพยาบาลเมื่อโดนสัตว์มีพิษ)

การปฐมพยาบาลเมื่อโดนสัตว์มีพิษ

แมงป่อง Scorpions

ทั่วโลกมีแมงป่องประมาณ 2,000 ชนิด เช่น Arizona Bark, Deathstalker Emperor, Fattail แต่มีเพียง 20-40 ชนิดที่มีพิษ แมงป่องที่พบในประเทศไทย ส่วนใหญ่การต่อยทำให้เกิดอาการไม่รุนแรง ในต่างประเทศมีรายงานการเสียชีวิตจากถูกแมงป่องต่อยซึ่งสายพันธุ์เหล่านั้นยังไม่พบในบ้านเรา  ปกติแมงป่องจะชอบอาศัยในที่มืด ไม่มีแสงสว่าง เช่น หลบตามก้อนหิน ในสนาม ใต้ใบไม้ ออกหากินเวลากลางคืน แต่ถ้าตอนกลางวันเด็กๆไปเล่นบริเวณที่ซ่อนของแมงป่องก็จะโดนต่อยได้ค่ะ พิษของแมงป่องมีผลต่อระบบประสาท เมื่อถูกแมงป่องต่อยจะมีอาการชา ปวดบริเวณที่ถูกต่อย ลักษณะแผลจะเป็นรูเล็กๆ คุณแม่อาจต้องเฝ้าระวังถ้าที่บ้านเคยมีแมงป่องมาก่อน เนื่องจากค่อนข้างอันตรายมากสำหรับเด็กเล็กๆ เนื่องจากเมื่อเทียบต่อน้ำหนักตัวแล้ว เด็กจะได้รับพิษมากกว่าผู้ใหญ่เนื่องจากตัวเล็กกว่า

ทำอย่างไรเมื่อถูกแมงป่องต่อย

เมื่อถูกแมงป่องต่อยให้ทำความสะอาดด้วยสบู่และน้ำ ประคบด้วยน้ำเย็น ให้ขาหรือแขนที่โดนต่อยอยู่ในระดับสูงระดับเดียวกับหัวใจ เพื่อลดการกระจายของพิษ รับประทานยาแก้ปวด อาการปวด บวมแดงร้อนบริเวณที่ถูกกัด มักจะดีขึ้นใน 24 ชั่วโมง ซึ่งต่างจากแมงมุมที่อาจบวมนานเป็นสัปดาห์ ในกรณีที่แพ้รุนแรงเมื่อถูกแมงป่องที่มีพิษต่อย อาจมีอาการเยื่อบุปาก คอหอยบวม แน่น หายใจลำบาก อาหารทางผิวหนัง มีผื่นลมพิษ ความดันโลหิตลดลง ชีพจรเบาและเร็ว ถ้านำส่งโรงพยาบาลและรักษาไม่ทันอาจทำให้เสียชีวิตได้ อาการเหล่านี้เป็นได้ตั้งแต่ถูกกัดไม่กี่นาทีหรืออาจเป็นชั่วโมง ซึ่งความรุนแรง ขึ้นกับ ความไวของสารกระตุ้น ปริมาณพิษที่ได้รับ และชนิดของการแพ้

การรักษา กรณีเกิดอาการแพ้รุนแรง หรือที่เรียกว่า anaphylaxis ควรรีบนำส่งโรงพยาบาล โดยคุณหมอจะติดตามสัญญาณชีพ วัดความดัน ชีพจร อัตราการหายใจ ให้น้ำเกลือกรณีความดันต่ำ ฉีดยาแก้แพ้

การป้องกันอันตรายจากสัตว์มีพิษ  เช่น งู แตน ต่อ ผึ้ง ตะขาบ แมงป่อง

·       ทำความสะอาดในบริเวณบ้าน เนื่องจากสัตว์ที่มีพิษส่วนใหญ่ ชอบอาศัยตามพื้นดินใต้ก้อนหินในที่อับชื้น ไม่มีแสงหรือในบ้านที่ของค่อนข้างเยอะเเละรก

·       ถ้าต้องออกนอกบ้านในเวลาค่ำคืน ควรมีไฟฉาย หรือเดินในบริเวณที่มีแสงไฟส่องสว่างพอ แมงป่องจะเรืองแสง เวลาโดนแสง UV (blacklight) ส่วนการไปในสถานที่มีงูหรือสัตว์มีพิษ หรือมีประวัติเคยมีสัตว์มีพิษชุกชุม ควรสวมกางเกงขายาวและรองเท้าหุ้มส้น ก่อนจะสวมรองเท้า ควรตรวจดูในรองเท้าว่ามี งู หรือสัตว์เลื้อยคลานแอบไปนอนอยู่ในรองเท้าด้วยมั้ย

·       ควรหลีกเลี่ยงการงัดแงะ ขุด คุ้ย ก้อนหิน ขอนไม้ หรือการใช้มือ เท้า หรือมุดเข้าไปในโพรงที่ทึบ เนื่องจากอาจมีสัตว์มีพิษหลบซ่อนอยู่ได้ และเมื่อเจองู แมงป่อง ตะขาบควรหลีกเลี่ยงอยู่ห่าง ๆ อย่าเข้าใกล้